پاتوژنهاي مسبب عفونت مجاري تنفسي فوقاني شامل بيش از 200 نوع ويروس و انواع مختلف باکتريهاست. هر چند اين عفونتها بهندرت باعث مرگومير ميشوند، سالانه ساعتهاي کاري و هزينه قابلتوجهي را تلف ميکنند...
مطالعات نشان دادهاند برخلاف تصور عموم، آنتيبيوتيکها بر سرماخوردگي ويروسي کاملا بياثر هستند و فوايد اندکي در مبتلايان به برونشيت حاد، گرفتگي گلو و سينوزيت دارند. بسياري از بيماران براي غلبه بر تب، گرفتگي گلو و سردرد، از ضددردهاي خفيف استفاده ميکنند. يک مطالعه سيستماتيک، فوايد کوتاهمدت و محدود مصرف تکدوز ضداحتقانها را نشان داده است اما مصرف درازمدت ضداحتقانها نقشي در بهبود کلي علايم بيماري ندارد. تجويز قطرهها يا اسپري نازال ضداحتقان در بزرگسالان براي مدت بيش از چند روز توصيه نميشود زيرا باعث التهاب مزمن و راجعه مخاط خواهد شد. مطالعات نشان دادهاند بتاآگونيستها در مقايسه با دارونما يا اريترومايسين طول مدت سرفه را در مبتلايان به برونشيت حاد کاهش ميدهند. گروه آنتيهيستامينها در بهبود علايم آبريزش از بيني و عطسه موثرند و ويتامين C باعث کاهش طول دوره علامتدار بيماري در افراد با عفونتهاي مجاري تنفسي فوقاني ميشود هر چند اين فوايد اندک هستند و چندان ارزشمند نيستند. نتايج بهدست آمده درباره اثربخشي زينک در پيشگيري و درمان سرماخوردگي هنوز هم ضد و نقيضاند.
در ميان درمانهاي خانگي سرماخوردگي، عجيبترين آنها سوپ مرغ است! به نظر ميرسد سوپ مرغ باعث غلبه بدن بر سرماخوردگي و بهبود سريعتر بيماري ميشود. به بيمارتان توصيه کنيد مايعات بنوشد. سرماخوردگي و آنفلوانزا، بهخصوص اگر با تب، اسهال و استفراغ همراه باشند، ممکن است باعث از دست رفتن آب بدن شوند. توصيه کلي در سرماخوردهها نوشيدن آب ساده، انواع چاي گياهي و آبميوههاي تازه است. مصرف نوشابه، قهوه و نوشيدنيهاي حاوي کافئين بايد محدود شود زيرا اين ترکيبها ادرارآورند و باعث کمبود آب بدن ميشوند. بهتر است مايعات به صورت گرم مصرف شوند.
1- سير، با خاصيت ضدويروسي و ضدباکتريايي خود و نيز قابليت تقويتکنندگي سيستم ايمني باعث بهبود سرماخوردگي ميشود. به بيمار توصيه کنيد 3 حبه سير به 3 ليوان آب اضافه کند و بگذارد آب به جوش بيايد. مخلوط را از روي شعله بردارد و به آن نصف ليوان آبليمو و نصف ليوان عسل اضافه کند. مصرف روزي 3 بار از اين معجون توصيه ميشود.
2-يک درمان خانگي براي سرفه کودکان و بزرگسالان سرماخورده؛ مخلوط پياز قرمز، عسل طبيعي و شکر قهوهاي است. پياز را پوست بکنيد و حلقهحلقه کنيد. برشهاي پياز را به ترتيب با لايهاي از عسل طبيعي يا شکر قهوهاي بپوشانيد. سپس آنها را براي 12 تا 15 ساعت (يک شب تا صبح) به همان وضعيت رها کنيد. پس از گذشت اين مدت، حدود يک فنجان شربت شيرين پياز بهدست خواهد آمد. اين شربت حاوي ميزان قابلتوجهي ويتامينها و موادمعدني است که از پياز و عسل بهدست آمده و باعث نرم شدن گلو و بهبود سرفه ميشود.
3-ترکيب آبليموي تازه و عسل طبيعي سرفه را درمان ميکند و از تعداد دفعات حمله سرفههاي تحريکي ميکاهد. عسل طبيعي همراه با موم، اثر ضدويروسي و ضدباکتريايي دارد. ويتامين C و آنتي اکسيدانهاي موجود در ليموي تازه سيستم ايمني را تقويت و بهبود را تسريع ميکند.
4-چاي بهليمو و زبرفون، چاي نسترن، چاي آويشن، چاي رزماري، چاي مرزنجوش و چاي اسطوخدوس همگي آثار ضدسرماخوردگي دارند. دمکرده خانگي آويشن، چاي زعفران و چاي نعناع ضدسرفهاند. از بيمار بخواهيد 2 تا 3 عدد فلفل را به تنهايي يا همراه با کمي زيره به آرامي بجود.
5-چاي گل ماهور براي درمان احتقان سينه و سرفه در سرماخوردگي و آنفلوانزا توصيه ميشود. اين گياه همانند يک داروي خلطآور اثر ميكند و باعث رقيق شدن آن ميشود. برگهاي خشکشده گل ماهور را 10 دقيقه در آب جوش قرار دهيد. جوشانده حاصل را با عسل طبيعي شيرين کنيد.
6-چاي زنجبيل خاصيت ويروسکشي دارد و احتقان را برطرف ميکند. براي تهيه اين نوع چاي، 2 قاشق غذاخوري زنجبيل تازه را در 2 فنجان آب براي مدت 15 دقيقه بجوشانيد سپس آن را از روي شعله برداريد و 10 دقيقه صبر کنيد تا خنک شود.
7-تنفس هواي مرطوب(چه سرد و چه گرم)در تسکين گرفتگي بيني و گلودرد موثر است. يک راه موثر، گرفتن دوش آب گرم است. توصيه کنيد بيمار بخار آب را استنشاق و از دستگاه بخور استفاده کند.
8-به خاطر بسپاريد تميز کردن بيني در فرد سرماخورده بسيار مهم است. به بيمار ياد بدهيد موکوس و باکتريها را با استفاده از سرم شستشو يا محلول دستساز از بيني خارج کند. انجام اين کار 2 تا 4 بار و حداکثر ساعتي يکبار در روز توصيه ميشود. البته فين کردن بايد با ملايمت انجام شود. با فين کردن شديد، ممکن است ترشحات چرکي به مجاري گوش رانده شوند.
9-گرم نگه داشتن بدن و استراحت بهخصوص در اوايل سرماخوردگي يا آنفلوانزا باعث تقويت بيشتر سيستم ايمني بدن در مبارزه با بيماري ميشود. در صورت بروز تب، بهخصوص در کودکان، پاشويه با جوشانده ختمي موثر است.
10-بهتر است بيمار آب نمک گرم غرغره کند. غرغره کردن آب نمک رقيق، خلط گلو را تخليه و گرفتگي گوش را برطرف ميکند. 4 بار غرغره کردن در روز توصيه ميشود.
11-از بيمار بخواهيد از قطره نعناع يا اکاليپتوس براي تنفس راحتتر کمک بگيرد. ترکيبات نامبرده اثر التيامبخشي روي مخاط آسيبديده بيني دارند.
12-توصيه ميشود براي بهبود درد سينوسها در سرماخوردگي، روزانه 3 تا 4 بار کمپرس گرم روي نواحي سينوس گذاشته شود.